Ceisteanna Coitianta ar Fhorfheidhmiú Pleanála

Braitheann na pionóis as sáruithe ar an dlí pleanála ar nádúr an chiona, ach d’fhéadfadh fíneáil agus/nó pianbhreith príosúin a bheith mar thoradh air.

Ní mór gach achomharc a dhéanamh i scríbhinn agus a sheoladh tríd an bpost chuig an seoladh seo a leanas:

An Rúnaí,
An Bord Pleanála,
64 Sráid Mhaoilbhríde,
Baile Átha Cliath 1.

Is féidir achomhairc a sheachadadh freisin de láimh chuig fostaí de An Bord Pleanála ag a cuid oifigí, le linn uaireanta oifige, is iad sin 9:15am go 5:30pm Luan go hAoine, ach amháin ar laethanta saoire poiblí agus laethanta áirithe eile a bhfuil na hoifigí dúnta. Caithfidh an t-achomharc a bheith iomlán. Níl cead agat aon chuid de a chur isteach níos déanaí, fiú laistigh den teorainn ama.

Ní mór duit an fhaisnéis seo a leanas a chur san áireamh i d’achomharc:

• D'ainm agus do sheoladh féin. Má tá gníomhaire ag déanamh an achomhairc ar do shon, ní mór ainm agus seoladh an ghníomhaire a sholáthar, chomh maith le do chuid féin
• Ábhar an achomhairc. Caithfidh tú a thabhairt An Bord Pleanála dóthain sonraí le cur ar a chumas an t-iarratas pleanála lena mbaineann an t-achomharc a shainaithint go héasca. I measc samplaí de shonraí den sórt sin tá cóip de chinneadh an Údaráis Phleanála, sonraí faoi nádúr agus shuíomh na forbartha a bheartaítear, ainm an Údaráis Phleanála agus uimhir thagartha an chláir phleanála don chinneadh pleanála.
• Forais an achomhairc agus ábhar tacaíochta agus argóintí. Ní féidir leis an mBord Pleanála aon fhorais achomhairc nó faisnéis a chuirtear isteach tar éis an achomhairc a chur san áireamh, ach amháin ábhar atá iarrtha go sonrach aige. Ní féidir leis ceisteanna neamhphleanála a bhreithniú, mar sin níor cheart go n-áireofaí saincheisteanna den sórt sin ar fhorais achomhairc
• An táille cheart. Tá sonraí na dtáillí ar fáil ó láithreán gréasáin an Bhoird Pleanála.
• I gcás achomharc tríú páirtí, is é an t-admháil a thug an tÚdarás Pleanála go bhfuair sé an aighneacht nó an tuairim a rinne an duine.

Mura gcomhlíonann d’achomharc na ceanglais dhlíthiúla ar fad, beidh sé neamhbhailí, agus ní féidir é a bhreithniú ag An Bord Pleanála.

Féadfaidh tú d’achomharc nó tuairim a athlóisteáil, áfach, má chloíonn tú go hiomlán leis na ceanglais go léir ag an am a athlóisteálann tú. Is iad na ceanglais nach mór an t-achomharc nó an tuairim a fháil laistigh den tréimhse ama leithdháilte, a bheith déanta i gceart, agus an fhaisnéis agus na doiciméid go léir a chur san áireamh nuair a ath-thaisceadh é. Fiú dá gcuirfí táille (ceart nó nár cuireadh) isteach leis an achomharc nó tuairim neamhbhailí, caithfidh an táille iomlán a bheith in éineacht leis an achomharc nó tuairim nua i gcónaí.

Tá. Cuirtear an t-iarratas pleanála agus aon aighneachtaí nó tuairimí a fhaightear ina leith ar fáil lena scrúdú ag an bpobal ag oifigí an Údaráis Phleanála go luath tar éis iad a fháil. Cuireann an tÚdarás Pleanála an t-eolas seo a leanas ar fáil freisin:

• An t-iarratas iomlán agus aon fhaisnéis a sholáthair an t-iarratasóir
• A tuarascálacha féin ar an iarratas
• A chinneadh agus fógra ina thaobh sin don iarratasóir, agus d’aon duine nó comhlacht eile a rinne aighneachtaí nó tuairimí maidir leis an iarratas

Tá. Is féidir cóipeanna de dhoiciméid a cheannach ón Údarás Pleanála ag a phraghas réasúnta.

Nó, iarratais phleanála is féidir é a fheiceáil ar líne anseo. Maidir leis seo tabhair faoi deara le do thoil maidir le gach iarratas ón gComhairle Contae roimhe seo; Beidh leaganacha leictreonacha de na hiarratais go léir a gheofar ó 1 Eanáir 2004 ar fáil le féachaint orthu, agus i gcás na Comhairle Cathrach agus Comhairle Baile Dhún Garbhán roimhe seo, tá leaganacha leictreonacha ar fáil ó 1 Eanáir 2006 ar aghaidh.

Sea, is féidir é seo a dhéanamh i gcúinsí áirithe. Sa chás go bhfuil achomharc déanta cheana féin, is féidir leat a bheith i do ‘bhreathnadóir’, agus aighneachtaí nó tuairimí a dhéanamh ar an achomharc. Is féidir cóip den achomharc a fheiceáil ag oifig an Údaráis Phleanála. Is é an teorainn ama le haghaidh aighneachtaí nó tuairimí den sórt sin ná ceithre seachtaine ón dáta a fhaigheann an Bord Pleanála an t-achomharc, nó an t-achomharc deiridh, nuair a dhéantar níos mó ná ceann amháin. Sa chás go bhfuil Ráiteas Tionchair Timpeallachta curtha isteach, tá an teorainn ama laistigh de cheithre seachtaine ón dáta a fhoilsíonn an Bord fógra go bhfuarthas é. Sa chás go bhfuil iarrtha ag an mBord Pleanála ar an iarratasóir fógra láithreáin nó nuachtáin bhreise a fhoilsiú, is é an teorainn ceithre seachtaine ó dháta foilsithe an fhógra.

Má tharraingítear siar an t-achomharc, nó na hachomhairc, seasann cinneadh an Údaráis Phleanála agus téann d’aighneacht as feidhm.

Ní mór aighneachtaí nó tuairimí breathnóra a chur isteach i scríbhinn. Is féidir iad a chur tríd an bpost chuig an seoladh seo a leanas: An Rúnaí,
An Bord Pleanála,
64 Sráid Mhaoilbhríde,
Baile Átha Cliath 1.

Ní mór na nithe seo a leanas a chur le do chuid aighneachtaí nó tuairimí:

• D'ainm agus do sheoladh féin. Má tá aighneachtaí nó tuairimí á ndéanamh ag gníomhaire ar do shon, ní mór ainm agus seoladh an ghníomhaire a sholáthar, chomh maith le do chuid féin.
• Ábhar na n-aighneachtaí nó na dtuairimí. Ní mór duit dóthain sonraí a thabhairt chun go mbeidh an Bord Pleanála in ann an t-iarratas nó an t-achomharc a aithint go héasca. Samplaí is ea cóip de chinneadh an Údaráis Phleanála nó uimhir thagartha an achomhairc.
• Forais iomlána na n-aighneachtaí nó na dtuairimí, agus ábhar tacaíochta nó argóintí. Ní féidir leis an mBord Pleanála aon aighneachtaí, tuairimí nó faisnéis eile a chur san áireamh nuair a bheidh an bunaighneacht déanta, ach amháin faisnéis a iarrann an Bord Pleanála go sonrach. Ní féidir leis ceisteanna neamhphleanála a bhreithniú.
• An táille cheart. Tá sonraí na dtáillí ar fáil ó láithreán gréasáin an Bhoird Pleanála.

Féadfaidh aon pháirtí san achomharc éisteacht ó bhéal a iarraidh, ar choinníoll go n-íoctar an táille cheart, neamh-inaisíoctha, chomh maith leis an táille achomhairc. Má tá an t-achomharc á dhéanamh agat, ní mór duit an éisteacht a iarraidh laistigh den tréimhse chun an t-achomharc a thaisceadh. Más páirtí san achomharc thú, ach ní hé an duine atá á dhéanamh, agus má sheoltar cóip den achomharc chugat, ní mór duit an éisteacht a iarraidh laistigh de cheithre seachtaine ón dáta a seoltar an chóip chugat.

Má iarrann tú éisteacht ó bhéal, ní mór duit d’fhorais achomhairc a lua ina n-iomláine, agus cloí leis na ceanglais dhlíthiúla eile agus d’achomharc á thaisceadh agat. An Bord Pleanála tá lánrogha aige éisteacht ó bhéal a thionól, le nó gan iarratas ó pháirtí. Go ginearálta ní reáchtálann sé éisteachtaí den sórt sin ach amháin nuair a chuideoidh siad lena thuiscint ar chásanna atá thar a bheith casta, nó nuair a mheasann sé go bhfuil saincheisteanna suntasacha náisiúnta nó áitiúla i gceist.

Seolann an Bord Pleanála cóip den achomharc chuig an Údarás Pleanála, agus i gcás achomharc tríú páirtí, chuig an bhforbróir. Tá ceithre seachtaine ag na comhlachtaí seo a dtuairimí a chur isteach. Ní féidir leis an mBord Pleanála tuairimí atá ró-dhéanach a mheas. Ní cheadaítear do pháirtithe mionléiriú ar a dtuairimí nuair a chuirtear isteach iad.

Sa chás go measann an Bord Pleanála é a bheith cuí ar mhaithe le ceartas, féadfaidh sé iarraidh ar aon pháirtí, breathnadóir, duine nó comhlacht aighneachtaí nó tuairimí a dhéanamh ar aon ábhar atá tagtha chun cinn san achomharc. Ligeann sé seo don Bhord Pleanála tuairim a lorg ar aon ábhar suntasach nua a thagann chun cinn san achomharc.

Tá cumhachtaí ag an mBord Pleanála a cheangal ar aon pháirtí nó breathnóir aon doiciméad nó aon fhaisnéis a mheasann sé a bheith riachtanach a chur isteach. Sonraíonn sé teorainn ama, is é sin le rá, dhá sheachtain ar a laghad, chun an t-ábhar ar tugadh cuireadh dó a chur isteach. Tá an teorainn seo i bhfeidhm go docht.

Tá. Go ginearálta, ceanglaítear ar an mBord Pleanála an fhorbairt bheartaithe a bhreithniú as an nua. Dá réir sin, breithníonn an Bord Pleanála na saincheisteanna pleanála ábhartha go léir a bhaineann leis an iarratas, cibé acu ar d’ardaigh nó nár ardaigh an tÚdarás Pleanála, na páirtithe nó breathnóirí iad agus an cás á chinneadh. Tugtar deis do pháirtithe agus do bhreathnóirí trácht a dhéanamh ar aon saincheisteanna nua a thagann chun cinn.

Tá. Cé go bhfuil sé de dhualgas air aird a thabhairt ar fhorálacha plean forbartha áitiúil, féadfaidh an Bord Pleanála a fhorálacha a shárú i gcúinsí áirithe.

I gcúinsí ina gcinneann an tÚdarás Pleanála cead a dhiúltú ar an bhforas go sáraíonn an fhorbairt bheartaithe an plean forbartha go hábhartha, féadfaidh an Bord cead a dheonú ar achomharc, ach amháin má mheasann sé go bhfuil ceann amháin nó níos mó díobh seo a leanas i gceist:

• Tá tábhacht straitéiseach nó náisiúnta ag baint leis an bhforbairt a bheartaítear.
• Tá cuspóirí contrártha sa phlean forbartha, nó níl na cuspóirí sonraithe go soiléir, chomh fada agus a bhaineann leis an bhforbairt bheartaithe.
• Ba cheart cead a thabhairt, ag féachaint do threoirlínte pleanála réigiúnacha don cheantar; treoirlínte aireachta; treoracha beartais aireachta; oibleagáidí reachtúla aon údaráis áitiúil sa cheantar; agus aon bheartas ábhartha de chuid an rialtais, an Aire nó aon aire rialtais.
• Ba cheart cead a thabhairt, ag féachaint don phatrún forbartha agus na ceadanna a tugadh sa cheantar ó rinneadh an plean forbartha.

Tabhair faoi deara le do thoil, fiú nuair a bhíonn an fhorbairt bheartaithe de réir an phlean forbartha áitiúil, is féidir leis an mBord Pleanála cead a dhiúltú ar chúiseanna eile.

Is é cuspóir an Bhoird Pleanála ná achomhairc a phróiseáil laistigh de 18 seachtaine. I gcás nach measann an Bord Pleanála, áfach, go bhfuil sé indéanta nó cuí teacht ar chinneadh laistigh den tréimhse ama sin - mar shampla, mar gheall ar mhoill ag éirí as éisteacht ó bhéal a reáchtáil - cuireann sé na cúiseanna atá leis sin in iúl do na páirtithe. I gcásanna den sórt sin, tá dualgas orthu a rá cathain a bheartaíonn siad an cinneadh a dhéanamh.

Tá. Ní féidir agóid a dhéanamh i gcoinne bhailíocht an chinnidh ach trí athbhreithniú breithiúnach san Ard-Chúirt, laistigh d’ocht seachtaine. Ní athosclóidh an Chúirt tuillteanais phleanála an cháis, ach ní bhreithneoidh sí ach saincheisteanna dlí agus nós imeachta.

Tá. Tá rogha ag an mBord Pleanála achomharc a dhíbhe, nuair atá sé sásta go bhfuil an t-achomharc cráiteach; suaibhreosach ; gan substaint ná bunús; nó d'fhonn moill a chur ar fhorbairt nó d'fhonn a áirithiú go n-íocfaidh aon duine airgead, bronntanas, comaoineacha nó aslú eile.

Is féidir leis an mBord Pleanála a dhearbhú go bhfuil iarratas pleanála nó achomharc tarraingthe siar má bhíonn sé sásta go bhfuil sé tréigthe. Féadfaidh sé freisin a ordú go dtionólfar éisteacht ó bhéal, chun a chinneadh an ndéantar achomharc d’aon toisc chun moill a chur ar fhorbairt nó chun íocaíocht airgid, bronntanas, comaoineacha nó aslú eile ó aon duine a áirithiú.

Tá. Is féidir le hachomharcóir achomharc a tharraingt siar, agus is féidir leis an iarratasóir an t-iarratas pleanála a tharraingt siar am ar bith roimh chinneadh an Bhoird Pleanála an cás. Nuair a tharraingítear siar achomharc, tagann cinneadh bunaidh an Údaráis Phleanála i bhfeidhm. Sa chás go dtarraingíonn an t-iarratasóir siar an t-iarratas pleanála, ní féidir leis an Údarás Pleanála cead a thabhairt maidir leis an iarratas.

Ionas go bhféadfaidh an Bord Pleanála achomhairc a chinneadh laistigh de 18 seachtaine, tá na teorainneacha ama ar fad an-dian, agus níl aon rogha ann síneadh a chur leis na dátaí. Baineann sé seo le hachomhairc a thaisceadh, tuairimí a chur isteach ó pháirtithe, aighneachtaí agus tuairimí a dhéanamh chuig an mBord Pleanála ag daoine eile agus, nuair a iarrann an Bord cuireadh air, aighneachtaí breise.

Nuair a thiteann an dáta deiridh chun achomharc nó ábhar eile a fháil ar deireadh seachtaine, lá saoire poiblí nó lá eile nuair a dhúntar oifigí an Bhoird Pleanála, is é an spriocdháta chun é a fháil ná an lá dar gcionn a n-athosclaítear na hoifigí.

Tá an tréimhse ó 24 Nollaig go 1 Eanáir san áireamh chun críocha ríomh na dtréimhsí ama ar fad maidir le hachomhairc phleanála. Má thiteann an lá deiridh den tréimhse ceithre seachtaine chun achomharc a dhéanamh sa tréimhse ó 24 Nollaig go 1 Eanáir san áireamh, cuirfear síneadh leis an lá deiridh chun d’achomharc a dhéanamh. Mar shampla, má thiteann lá deiridh na tréimhse ceithre seachtaine ar an 24 Nollaig, is é an 2 Eanáir an lá deiridh chun achomharc a dhéanamh; agus más ar an 29 Nollaig an lá deiridh don tréimhse ceithre seachtaine, is é an 7 Eanáir an lá deiridh chun achomharc a dhéanamh.

Baineann eisiamh tréimhse na Nollag agus na hAthbhliana freisin le haon ábhar eile a bhaineann le hachomharc ina sonraítear tréimhse ama. Má thagann an lá deiridh den tréimhse 18 seachtaine oibiachtúil reachtúil ar cheart don Bhord Pleanála achomharc a chinneadh laistigh de thréimhse na Nollag agus na hAthbhliana, cuirfear síneadh leis an tréimhse faoin líon cuí laethanta.

Is féidir le baill den phobal comhaid ar achomhairc a iniúchadh tar éis don Bhord Pleanála na hachomhairc a chinneadh. Is féidir iad a iniúchadh saor in aisce in oifigí an Bhoird Pleanála ar laethanta i rith na seachtaine idir 10am agus 12:30pm agus 2:30pm agus 4:30pm, ach amháin ar laethanta saoire poiblí agus laethanta eile nuair a bhíonn na hoifigí dúnta.

Is féidir cóipeanna de dhoiciméid ar bith ar na comhaid seo a cheannach in oifigí an Bhoird Pleanála le linn na n-uaireanta seo ar chostas réasúnta cóipeála doiciméad. Tá tuilleadh sonraí maidir le hiniúchadh agus ceannach doiciméad ar fáil ó láithreán gréasáin an Bhoird Pleanála.

Más úinéir talún tadhlach thú nach ndearna aighneacht nó tuairim chuig an Údarás Pleanála maidir leis an iarratas, is féidir leat iarratas a dhéanamh chuig an mBord Pleanála ar chead achomhairc laistigh de cheithre seachtaine ó chinneadh an Údaráis Phleanála cead a thabhairt. Féadfaidh an Bord Pleanála cead achomhairc a dheonú má léiríonn tú:

• Tá difríocht ábhartha idir cinneadh an Údaráis Phleanála cead a thabhairt agus an t-iarratas, mar gheall ar na coinníollacha a ghabhann leis an gcead.
• Cuirfidh na coinníollacha isteach go hábhartha ar do thaitneamh as an talamh nó laghdóidh siad luach na talún.

Má tá cead achomhairc á lorg agat, ní mór duit d’ainm agus do sheoladh a lua, na forais ar a bhfuil tú ag bunú an cheada achomhairc agus cur síos ar do leas sa talamh. Nuair a shocraíonn an Bord Pleanála táille, ní mór duit an táille chuí a íoc. Caithfidh an t-achomharc pleanála a bheith faighte ag an mBord Pleanála laistigh de choicís tar éis duit fógra faoin gcead achomhairc a fháil.